Prokofjevs pianowerken

Prokofjevs visions fugitives (op. 22) is een cyclus van 20 piano miniatuurtjes. In deze cyclus horen we Prokofjev op zijn meest modernistisch, hard, mechanisch en dissonant. Hij schreef de cyclus in de periode 1915-1917, vlak na zijn afstuderen aan het conservatorium in Sint-Petersburg en voltooide ze in het revolutiejaar 1917. Het is de muziek van de zoekende Prokofjev, in een Rusland dat nog altijd sterk vasthield aan de romantische traditie, en totaal geen ambitie had om aan te sluiten bij het westerse modernisme en de tweede Weense school. Hij speelde die stukjes initieel als toegift na concerten. Vaak werd dat veel minder geapprecieerd dan het concert zelf. Het publiek was vaak verward, wat was de bedoeling van die gekke moderne stukjes? Maar als je ze achter elkaar zet krijg je dus een geslaagd op. 22.

 

De zevende pianosonate (op. 83, ook wel Stalingrad genoemd) is de tweede uit een reeks van 3 pianosonates die Prokofjev schreef tijdens de woelige oorlogsjaren. Het waren jaren van culturele zuivering door Stalin en de inval van Hitler in Rusland. Het werk ging in première in 1943 en heeft een vaak woeste en duidelijk programmatische inhoud en bevat schijnbaar stilistische ongerijmdheden: het eerste deel is chromatisch, het tweede deel melodisch weemoedig en het derde deel (precipitato) kent een aanzienlijke ritmische vaart. Precipitato betekent overhaast, maar ook op een bepaalde manier irrationeel en je kan je dus niet van de indruk ontdoen dat Prokofjev in het wilde slotdeel al zijn duivels ontbindt en toch even zijn mening geeft over Stalin en zijn cultuurbeleid gestoeld op socialistisch realisme.

Tussen de twee composities van Prokofjev speelt Hugo Mathis de Intermezzi opus 117 van Johannes Brahms. Door de componist werden deze drie stukken getypeerd als 'Wiegeliederen van mijn smart'.

'Wiegeliederen van mijn smart'